Εδώ, στην υπερήφανη γενέτηρα χώρα της ευρωπαϊκής φιλοσοφίας, ο,τιδήποτε αναφέρεται πλέον στην αρχαιότητα είναι πλέον μια "περασμένη-ξεχασμένη" εποχή. Στην καλύτερη, βγάζουμε μπακαλίστικα το ψωμί μας διασκεδάζοντας την πλήξη των Βορείων πουλώντας "μύθους". Γνωστά μυστικά ξαναβγαίνουν στο φώς την εποχή της frapas και τι αξία απολαμβάνουν; Μερικοί "ρομαντικοί" παλιμπαιδίζουν στα κανάλια βαυκαλιζόμενοι για τα άλυτα μυστήρια της απύθμενης αρχαίας φιλοσοφικής νόησης, προσπαθώντας να πουλήσουν "γνώθεις εαυτόν" μέσα από λεξάριθμους και με καμένες πρακτικές του '80 (telemarketing). Μικροί, μεγάλοι στο ίδιο καρναβάλι...
Η αναφορά στην αρχαιο(ελληνικό)τητα γίνεται μοιραία. Τις 2 τελευταίες δεκαετίες έχει παρατηρηθεί ένα μοναδικά "γραικίστικο" φαινόμενο: Ένας όχλος κυρίως φοιτητών, αλλά και επαγγελματιών, έχει δημιουργήσει ένα ωστικό μεταναστευτικό κύμα προς δυσμάς στερώντας από την Γραικία το όνειρο της "πνευματικής παλινόρθωσης". Το φαινόμενο αυτό επιτρέψτε μου να αμφιβάλλω αν αποτελεί μια συντονισμένη προσπάθεια προβολής του νεοελληνικού (ή/και ακομά του αρχαιοελληνικού) πολιτισμού μας...
Μήπως θα έπρεπε η Ευρωπαική Επιτροπή να θέσει επίσης υπό επιτήρηση την παιδεία, αγωγή και νοοτροπία μας; Δεν νοείται, πραγματικά, αλλού η εμφάνιση τέτοιου φαινομένου ανά τον κόσμο - ένα συνεχές "ξεπούλημα" του έμψυχου νοητικού και άψυχου γνωσιακού κεφαλαίου μας στο βάθος των αιώνων...
Κι όμως έτσι εύκολη έχει γίνει πια η ζωή φίλε μου, αγοραστή, ετοιματζίδικη. Αργά ή γρήγορα, μπάινεις στο λούκι για ένα αύριο ίδιο με χθες, μια πάλη με το σήμερα. Μια μέρα της μαρμότας που θα επαναλαμβάνεται μέχρι να αντιληφθείς που κάνεις το λάθος. Σαν να μου μύρισε μια πλήρης υποταγή ενός εξασφαλιθέντος που δεν φοβάται πια γιατί γνωρίζει πως για να διασφαλίσει μια εύκολη ζωή μακρυά από κινδύνους και έγνοιες, πρέπει να συνεχίσει να πληρώνει τ'ασφάλιστρα ζωής... Άραγε μια τέτοια ασφάλιση καλύπτει και τα όνειρα του κάθε εξασφαλισμένου;
Ποιος, στ'αλήθεια, θα πίστευε μετά στα όνειρα αφού δεν έχουν "λογιστική αξία"; Ποιος, στ'αλήθεια, θα έπιανε τα παιδιά της φαντασίας να τα σμιλεύσει σε μορφή γνωστή, να τα αρμηνέψει με λόγια κατανοητά, να τους χαρίσει νόημα κι επιπλεόν ονειρική να σκέφτονται και να πράττουν μέσα από τα ίδια τους τα όνειρα; Στην σφαίρα των σημερινών καφενείων, τα ελαφρολαϊκά "ωχ αδερφέ", "μπα, δε βαριέσαι" και το σκληρόπυρηνικότερο "ξύπνα βασίλη" έχουν "γειώσει" διαθέσεις ιπτάμενης φυγής προς τ'άστρα.
Ένας από τους σύγχρονους φιλοσόφους της γνώσης, ο Michael Polanyi, ασχολήθηκε στη δεκαετία του '60 με μια έκφανση της φύσης της ανθρώπινης γνώσης, την σιωπηρότητα, (tacitness), της οποίας η έννοια συμπυκνώνεται στη φράση: Γνωρίζουμε περισσότερα από αυτά που μπορούμε να πούμε (We know more than we can tell). Ή αλλιώς, όπως ένας ευφυής μυθικός - αλλά και τηλεοπτικός πλέον - χαρακτήρας αστυνομικού συνήθιζε να παρατηρεί, τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται...
Η γνώση είναι ένα παρεξηγημένο ευφύημα της νέας Κοινωνίας των Πολιτών. Δεν πουλιέται στα ράφια των υπεραγορών, ούτε αγοράζεται ηλεκτρονικά με πιστωτική. Δεν είναι το κουτσομπολιό της γειτόνισσας, αυτό είναι πληροφορία. Δεν είναι να ξέρεις να ντριπλάρεις, αυτό είναι τεχνική. Η γνώση καλλιεργείται μόνο αν εσύ ο ίδιος εισχωρήσεις στον εαυτό σου το δικαίωμα να πλάθει ηθελημένα το νόημα και την σημασία που επιθυμεί να έχουν η κάθε πληροφορία που συλλαμβάνει, η κάθε τεχνική που αναπτύσσεις, η κάθε κατάρτιση που απολαμβάνεις.
Τι είναι επιτέλους αυτή η "Κοινωνία της Γνώσης"; Είναι ένα ουσιώδες κοινωνικό φαινόμενο που προϋποθέτει συλλογική συνειδητότητα, σύλληψη και συλλογιστική της παρούσας πραγματικότητας όπως έχει αυτή διαμορφωθεί και στην οποία έχουμε περιέλθει συνολικά ως πολίτες αυτής της κοινωνίας. Δεν είναι καιρός να λήξουμε αυτή τη σιωπή μας; Δεν είναι καιρός να κουβεντιάσουμε με ανθρώπους που διακατέχονται από ανάλογες "σιωπηρές" ανησυχίες;
Σκοπός μας είναι να μετουσιώσουμε το διάλογο μέσα από αυτόνομους, αμερόληπτους και απυρόβλητους διάυλους επικοινωνίας - όπως αυτή την παράγκα που έχω στήσει εδώ - σε πράξη μέσω της συμμετοχής στη συλλογική σύλληψη των αλλαγών που θα μετασχηματίσουν τα όνειρά μας σε συστηματικές δομές διαδικασιών, ενεργειών και συμπεριφορών που θα οδηγήσουν στην εκπλήρωση του αυτοσκοπού μας - του νοήματος της δικής μας ζωής - Systemising Ba.
