Θα ξεκινήσω να ξεδιπλώνω τη σκέψη μου με μια προφανή ημερολογιακή σύμπτωση, την οποία αρκετοί από εσάς είτε ίσως δε γνωρίζατε είτε αγνοήσατε εσκεμμένα για να αποφύγετε τις δικαιολογημένες συγκρίσεις δυο φαινομενικά διαφορετικών γεγονότων.
7 Νοεμβρίου 2010: Σε όλη την ελληνική επικράτεια επιτελείται η «επανάσταση του Καλλικράτη». Οι εκλογές αυτοδιοίκησης υπό το νέο αυτοδιοικητικό χάρτη με αιρετό περιφερειάρχη για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία.
7 Νοεμβρίου 1917: Στην κρύα Αγία Πετρούπολη, οι μπολσεβίκοι εκδίδουν προκήρυξη για την έναρξη της Οκτωβριανής επανάστασης και αναλαμβάνουν εξουσία με το σχηματισμό κυβέρνησης από τα σοβιέτ εργατών.
Αναντίρρητα τα δυο αυτά γεγονότα δείχνουν ιστορικά να μη συνδέονται. Ουσιαστικά όμως επιζητούν με διαφορετική δυναμική και μέθοδο την επίλυση του ίδιου προβλήματος της σύγχρονης δημοκρατίας: ένα δημοκρατικό μετασχηματισμό εξουσίας. Ποια η διαφορά των δυο γεγονότων; Θα δανειστώ μια φράση του Νίτσε από το βιβλίο του «Τάδε έφη Ζαρατούστρα», η οποία περιγράφει απόλυτα τη διαφορά αυτή:
«Αν θέλεις να φτιάξεις ένα νέο κόσμο, πρέπει να καταστρέψεις τον παλιό, όπως το πουλί σπάει το τσόφλι για να βγει στη ζωή»Η σημασία της επανάστασης για τη δημοκρατία
Η αναφορά ήταν δεικτική για να υπενθυμίσω σε όλους μας τι σημαίνει πραγματικά επανάσταση και με τι έλλειψη σεβασμού χρησιμοποιείται η λέξη αυτή από φλύαρους πολιτικούς και πολιτειολόγους. Ας σωπάσουν έστω για λίγο αυτές τις γιορτινές ημέρες της δημοκρατικής αγιοσύνης του Πολυτεχνείου να βουίζουν ενοχλητικά στα αυτιά μας οι πολιτικοί του αστοκοτσαμπάσικου φιλελευθερισμού και του σοσιαλισμού των ξένων δεκανικιών, οι προδότες της μεταπολίτευσης που αποποιούνται με την ίδια ελαφρότητα σε κάθε εκλογική αναμέτρηση την ευθύνη για την ηθική, κοινωνική και πολιτική παρακμή του ελληνικού κράτους. Αυτοί που δεν κατάφεραν να εκπληρώσουν στο ελάχιστο το πρωτεύον καθήκον τους, σαν τέκνα παιδευόμενα από τις αμαρτίες των εθνοπατέρων από την ίδρυση του ελληνικού κράτους, να μετασχηματίσουν δημοκρατικά τη δυναμική της κάθε επανάστασης που διαχειρίστηκαν.
Ας σεβαστούν τη μνήμη αυτών των φοιτητών που προέταξαν το στήθος τους για να απολαμβάνουμε - τουλάχιστον όσοι από εμάς δεν είναι άνεργοι - το ψωμί και την όση παιδεία και ελευθερία μπορούμε να διεκδικήσουμε και να αποκτήσουμε πια με τις ΔΙΚΕΣ μας δυνάμεις.
Οι κατακτήσεις της μεταπολιτευτικής δημοκρατίας
Υπάρχει ένα παράλογο στην ιστορία: τα λάθη νομοτελειακά επαναλαμβάνονται. Αυτοί που έζησαν τη Χούντα και εμπνεύστηκαν από τις ιδέες του Μάη του ’68 και τη δυναμική του Πολυτεχνείου, βολεύτηκαν τα τελευταία 30 χρόνια στις παχυλές ενισχύσεις των συμμάχων μας όπως έκαναν οι προπάτορές τους. Έφαγαν ψωμί και ξέχασαν ότι το χρέος τους ήταν να μετασχηματίσουν τις ιδέες αυτές σε κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές ελευθερίες. Με μια αβάσταχτη ελαφρότητα, τα ίδια πρόσωπα που βίωσαν τις ευεργετικές ιδιότητες μιας επανάστασης αποδεικνύονται το λιγότερο κατώτεροι των ευθυνών τους να τιθασεύσουν την διεφθαρμένη και κακομαθημένη γενιά τους να μη τα θέλει όλα δικά της. Ποιες είναι λοιπόν οι αξίες και οι αντιλήψεις που καταφέραμε να εμποτίσουμε τη γενιά μας για να εξαγνίσουμε τα φοβικά σύνδρομα των ανελεύθερων δημοκρατιών, των στρατιωτικών κατοχών και των πολέμων και να απελευθερώσουμε δημοκρατικά την κοινωνία μας;
Παράλογο 1. Αυτός που ζει μέσα στον (φαύλο) κύκλο αλλά μάχεται συνεχώς με τις ιδέες, τις αντιλήψεις, τις πράξεις του να σπρώξει τα όρια πιο πέρα, καλείται εν τέλει πουλημένος μετά από πολλές άκαρπες προσπάθειες να αποδείξει ότι δεν είναι ελέφαντας. Αυτός που στέκεται έξω από τον κύκλο εκφράζοντας τις αιρετικές του ιδέες προς τον κύκλο είναι το λιγότερο ένας επαναστάτης χωρίς αιτία. Εγώ που βρίσκομαι μέσα σ’ αυτό το παράλογο; Ζω μέσα ή έξω από τον κύκλο; Πρώτη κατάκτηση της μεταπολίτευσης: την ευθύνη φέρουν πάντα οι άλλοι.
Παράλογο 2. Ο κόσμος έχει ξεχάσει ότι έχει δημοκρατικά κατοχυρωμένη στο σύνταγμα την ελευθερία της έκφρασης και του αυτοπροσδιορισμού, τις οποίες δε μπορεί κανείς να αλλοιώσει αρκεί να μην ευθύνεται για τη ανελευθερία κάποιου άλλου. Διαλέγει να εκφράζει αντίλογο από την ασφάλεια του καναπέ του ενώ στο δρόμο, στη δουλειά θυσιάζει την ειλικρίνειά του φοβούμενος μη χάσει τα κεκτημένα του. Φοβάται να πάρει την ευθύνη των λεγόμενών του και να σταθεί συνεπής στον εαυτό του. Δεύτερη κατάκτηση της μεταπολίτευσης: ο φόβος καθοδηγεί κάθε σκέψη και η ασυνέπεια κάθε πράξη.
Παράλογο 3. Μια φοβική κοινωνία συνήθως δεν ακούει. Μιλά ακατάπαυστα για να κρύψει την ανασφάλειά της και αφήνει λίγο χρόνο στο συνομιλητή της για να ακουστεί. Όταν ο κάθε συνομιλητής πάρει το λόγο, μονολογεί για να μη χάσει το δικαίωμα του να εκφραστεί στο λίγο χρόνο που έχει. Η πολυφωνία και η πολυσυλλεκτικότητα απόψεων είναι προαπαιτούμενα για την υπέρβαση της φοβίας της λογοκρισίας και την ισόνομη χρήση της ελευθερίας του λόγου. Τρίτη κατάκτηση της μεταπολίτευσης: δε μάθαμε να ακούμε για να μάθουμε να κουβεντιάζουμε.
Το αβγό του Καλλικράτη
Πως οι παραπάνω διαπιστώσεις ερμηνεύουν το νέο δημοκρατικό μετασχηματισμό που επιδιώκει ο Καλλικράτης;
Κατά πόσο θα καταφέρει να επιτευχθεί με τη νέα εκλεγμένη γενιά του Καλλικράτη «το σπάσιμο του αβγού» που θα μας απελευθερώσει από τα φοβικά σύνδρομα που δε μας επιτρέπουν να αυτοπροσδιοριστούμε τοπικά μακριά από το αθηνοκεντρικό κράτος; Πως μεταβιβάζεται στην τοπική κοινωνία η εξουσία άσκησης οικονομικής πολιτικής, δηλαδή η εξουσία να κατευθύνει με τους δικούς της όρους την παραγωγή της και την κατανομή των οικονομικών της πόρων όταν αυτή δεν έχει μάθει τόσους αιώνες παρά απλά να εκτελεί;
Ποια ουσιαστική αλλαγή στη δημοκρατία θα επιτευχθεί όταν τη θέση του νομάρχη πήρε ο αντιπεριφερειάρχης και πάνω από τους αιρετούς περιφερειάρχες υπάρχουν διορισμένα περιφερειακά όργανα ενώ η συγχώνευση δήμων δίδει μεγαλύτερη εξουσία σε λιγότερους εκπροσώπους του δήμου; Ποια ουσιαστική αλλαγή θα γίνει όταν τις νέες θέσεις εξουσίας σε σημαντικούς δήμους και περιφέρειες τις εξέλαβαν επαγγελματίες πολιτικοί οι οποίοι προσπαθούν μανιωδώς να καρπωθούν θέσεις εξουσίας, όπου κι αν βρίσκονται αυτές, από υπερφύαλη ματαιοδοξία αλλά και υπέρμετρη μισαλλοδοξία για τους «αντιπάλους»; Ποιο είναι πρωτίστως το παράδειγμα του λαού που επιβραβεύει τον τυχοδιωκτισμό, τον ωχαδερφισμό και την ασυνέπεια εξαιτίας της φοβικής και ανελεύθερης βούλησής του να υπερβεί τα όριά του και να αλλάξει ακόμη και το σύστημα εκπροσώπησής του;
Εν τέλει ευθύνη φυσικά έχουν πάντα μόνο οι άλλοι…
