Έχω ένα φίλο που είναι αναρχικός. Οι αγώνες του και η πίστη στις ιδέες του τον έχουν οδηγήσει σε μια αιώνια πάλη με τις σπουδές του στο ΤΕΙ. Δεν είναι αλήτης. Ένας κανονικός άνθρωπος είναι που παλεύει για τη ζωή του όπως όλοι εμείς. Όπως κάποιοι φίλοι σας που παρέτειναν αιώνια τις σπουδές τους ή δεν τις τελείωσαν ποτέ. Το πιστεύω ότι τον συμπαθείτε. Αλλά παραδεχθείτε το, τον φοβάστε λίγο. Γιατί είναι αναρχικός και μένει στην κατάληψη Ευαγγελισμού. Αλήθεια, υπάρχει λόγος;
Αντιγόνη, η πρώτη αναρχική
Στο Λύκειο, συμπαθούσα μόνο έναν καθηγητή. Ήταν φιλόλογος και από πολλούς συμμαθητές μου θεωρούνταν τουλάχιστον βαρετός. Τα παιδιά των θετικών επιστημών στ’αρχαία κείμενα δεν έβλεπαν ενδιαφέρον αφού δεν είχαν αριθμούς, ούτε νόμους και αξιώματα. Είχαν, όμως, αξίες και μ’έμαθαν ν’αγαπώ τη φιλοσοφία και δει, την αρχαία.
Ανάμεσα στα λίγα αρχαία κείμενα που διδάχτηκα ήταν η Αντιγόνη του Σοφοκλή. Σύμφωνα με την τραγωδία, η Αντιγόνη αψηφά τους νόμους του Κρέοντα και ενταφιάζει τον νεκρό αδελφό της. Το αποτέλεσμα αυτής της άναρχης συμπεριφοράς ήταν η εκούσια τιμωρία της να κλειστεί σε σπήλαιο, χωρίς τροφή και νερό, ώσπου να πεθάνει.Ιστορικά, η λέξη αναρχία μπαίνει στο παγκόσμιο λεξικό από τον Σοφοκλή μέσα από τον αγώνα της Αντιγόνης να εκπληρώσει ατομικά τον αγώνα των αξιών της ενάντια στην επιβαλόμενη εξουσία των νόμων, που την οδήγησε νομοτελειακά σε μια αυτοκαταστροφική περιθωριοποίηση. Ήταν η πάλη ενάντια στο δόγμα που την κατέστρεψε ή μήπως το ίδιο το δόγμα που πρέσβευε;
Μήπως είμαστε όλοι αναρχικοί;
Δόγμα στη φιλοσοφία είναι η άποψη η οποία, για εκείνον που την ασπάζεται, δεν επιδέχεται απόδειξη και αμφισβήτηση.
Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει σαφής διαχωριστική γραμμή μεταξύ δόγματος και αντικειμενικής πραγματικότητας. Ασπαζόμαστε την αδιαμφισβήτητη και αυταπόδεικτη άποψη ότι το κυκλωμένο Α βρίσκεται σε κάθε ετικέτα μπουκαλιού μολότοφ ενώ δεν συνειδητοποιούμε ότι είμαστε ΟΛΟΙ εμείς αναρχικοί γιατί:
- Τρομοκρατούμε αδιακόπως τους γύρω μας, με χρήση κυρίως λεκτικής αλλά και σωματικής βίας.
- Προκαλούμε αταξία και χάος οπουδήποτε κι αν βρεθούμε, από το γήπεδο μέχρι τη δημόσια υπηρεσία.
- Κάθε δεύτερη κουβέντα μας περιέχει τη λέξη κράτος, συνήθως υποτιμητικά και με αρκετή δόση σαρκασμού ως προς την εκπλήρωση του σκοπού του, δηλαδή την εξυπηρέτηση του πολίτη.
- Πιστεύουμε ότι το πρόβλημα στην Ελλάδα είναι ταξικό και για όλα φταίνε φυσικά οι άλλες κοινωνικές τάξεις.
- Έχουμε συνειδητοποιήσει ότι ο Καλλικράτης δεν ήταν ποτέ αυτοδιοικητική επανάσταση.
- Την επομένη κιόλας των εκλογών γινόμαστε αντικαθεστωτικοί, αφού είχαμε ήδη ψηφίσει το καθεστώς την προηγούμενη.
- Απορρίπτουμε κάθε νομοσχέδιο της κυβέρνησης είτε με απεργίες, είτε με καθολική ανυπακοή (βλ. κίνημα «δεν πληρώνω»).
- Δεν έχουμε συνειδητοποιήσει ότι ζούμε σε μια δημοκρατία και είμαστε το κράτος στο οποίο εναντιωνόμαστε.
- Πιστεύουμε ότι υπάρχει εκεί έξω μια κοινωνία περισσότερο ελεύθερη.
- Έχουμε πλέον συνειδητοποιήσει ότι μόνον οι αλληλέγγυες και αμοιβαίες σχέσεις δημιουργούν μια τέτοια κοινωνία προόδου και ανάπτυξης.
- Εξάλλου, έχουμε εκούσια ξεκινήσει να συγκροτούμε ή/και συμμετέχουμε σε δράσεις ακτιβισμού και εθελοντικής συνεργασίας (βλ. ποδηλατικά κινήματα και αυτόνομες δράσεις σε –istas)
- Έπειτα από ώρες διαβουλεύσεων σε καφενεία, τηλεοπτικά πάνελ και πρωτίστως στη Βουλή, δεν έχουμε καταφέρει ακόμη να βρούμε τον τρόπο με τον οποίο θα λειτουργούν οι οικονομικές σχέσεις μιας τέτοιας κοινωνίας.
- Υποστηρίζουμε μετά μανίας το ατομικό μας δικαίωμα να αυτοπροσδιορίζουμε τις δικές μας λύσεις στις υποθέσεις μας.
- Προς αυτό το σκοπό, εφαρμόζουμε αυτόνομα τους νόμους, κάνοντας χρήση αρκετές φορές πελατειακών τεχνικών εξαγοράς (ελληνιστί λάδωμα / greeklish fakelaki) και διευκόλυνσης (ελληνιστί βύσμα / γαλλιστί κοννέ).
Περί αναρχίας
Εάν δεν καταφέρατε ακόμη να αναγνωρίστε τη σχέση σας με την αναρχία από τα παραπάνω, διαβάστε παρακάτω τι είναι ακριβώς η αναρχία ή τι πρεσβεύει ο αναρχισμός (πηγή Wikipedia):
«Είναι η κατάργηση του κράτους, το οποίο αποτελεί βασικό παράγοντα περιορισμού της ελευθερίας του ατόμου και της κοινωνίας, η αρμονική αταξική κοινωνία, που στηρίζεται στις δυνατότητες της εθελοντικής συνεργασίας και αμοιβαίας βοήθειας των ανθρώπων με βάση τον ατομικό αυτοπροσδιορισμό και την προσωπική συμμετοχή.
Στη θέση των σημερινών ιεραρχικών πολιτικών δομών και οικονομικών θεσμών, οι αναρχικοί προτείνουν κοινωνικές σχέσεις θεμελιωμένες στην εκούσια ομαδική συγκρότηση αυτόνομων ατόμων, την αλληλεγγύη και την αυτοδιαχείριση.
Ενώ συχνά ο αναρχισμός ορίζεται από αυτό στο οποίο εναντιώνεται, εντούτοις οι αναρχικοί ανά τις εποχές προσέφεραν σύμφωνα με το όραμα για αυτό που πιστεύουν ότι είναι η αληθινά ελεύθερη κοινωνία. Ωστόσο, οι αντιλήψεις για το πώς μπορεί να είναι λειτουργική μια τέτοια κοινωνία πιθανώς διαφέρουν πολύ, ιδιαίτερα όσον αφορά την οργάνωση των οικονομικών της σχέσεων.
Ο όρος αναρχισμός ή αναρχία αρχικά είχε αρνητική έννοια, διότι αναρχία στην καθομιλουμένη συνήθως σήμαινε χάος κοινωνικό, πολιτικό και όχι μόνο. Δήλωνε δηλαδή την αταξία ή υπήρχαν φορές που ταυτιζόταν με αντικαθεστωτικές βομβιστικές ενέργειες οι οποίες χαρακτηρίζονταν τρομοκρατικές. Οι αναρχικοί απορρίπτουν όλες τις μορφές κοινοβουλευτικής πολιτικής δράσης ως ανούσιες και προσβλέπουν σε γενικές εργατικές απεργίες ή σε μία καθολική ανυπακοή των μαζών, προκειμένου να επέλθει η αναρχία.
Η χρήση αντικρατικής βίας, είτε κατά τη διαδικασία επανάστασης είτε νωρίτερα υπό μορφή ακτιβισμού, απορρίπτεται ρητά από κάποιους αναρχικούς ως εξουσιαστική πρακτική ενώ θεωρείται αναγκαία από άλλους, προκειμένου να εξασφαλιστεί η άμυνα των εξεγερμένων, η κινητοποίηση της κοινωνίας και η ήττα του δυνάμεων του κράτους.»
* μετ: «ούτε ντρέπομαι να δράσω ενάντια αψηφώντας τη βούληση των κρατούντων», απόσπασμα από την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή